Thước lái ô tô là một trong những bộ phận quan trọng nhất của xe hơi, giúp người lái điều khiển và kiểm soát hướng di chuyển của xe. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của thước lái, cũng như cách xử lý khi gặp sự cố. Vì vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về thước lái ô tô, từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động cho đến cách xử lý khi gặp sự cố.
Thước lái ô tô là gì?
Thước lái ô tô là một bộ phận quan trọng của hệ thống lái ô tô, có nhiệm vụ biến đổi chuyển động xoay của vô lăng thành chuyển động tịnh tiến của thanh răng. Chuyển động tịnh tiến này sẽ tác động lên các tay đòn lái, giúp xe chuyển hướng theo ý muốn của người lái.
Cấu tạo của thước lái
Cấu tạo thước lái ô tô thường gồm hai bộ phận chính là:
- Trục vít: Bộ phận này có dạng trục vít và bánh răng. Khi vô lăng được xoay, bánh răng sẽ quay theo trục vít.
- Thanh răng: Bộ phận này có dạng thanh răng và bánh răng. Thanh răng sẽ di chuyển tịnh tiến theo sự quay của trục vít.
Thước lái ô tô có thể được phân loại theo hai loại chính là:
- Thước lái cơ khí: Loại thước lái này sử dụng lực của người lái để xoay vô lăng.
- Thước lái thủy lực: Loại thước lái này sử dụng lực của bơm thủy lực để xoay vô lăng.
Nguyên lý hoạt động của thước lái ô tô
Nguyên lý hoạt động của hệ thống này khá đơn giản:
Khi người lái xe xoay vô lăng, trục vít sẽ xoay theo, và trục vít sẽ khớp với thanh răng ở phía dưới, từ đó đẩy thanh răng di chuyển sang phải hoặc sang trái.
Thanh răng di chuyển sẽ thao tác đẩy hoặc kéo các rotuyn kết nối với moay-ơ của bánh xe, ảnh hưởng đến hướng di chuyển của bánh xe theo ý muốn của người lái.
Thanh răng và các rotuyn tạo thành một hệ thống dẫn động lái theo dạng hình thang, được biết đến với tên gọi là hình thang lái.
Dấu hiệu nhận biết thước lái bị hư hỏng
Nếu bạn phát hiện xe của mình xuất hiện một số dấu hiệu bất thường sau đây, đây là những điều cần kiểm tra và thay thế (nếu cần):
Hiện tượng Nặng Tay Lái ở Tốc Độ Thấp:
-
- Dấu hiệu: Tay lái trở nên nặng khi lái xe ở tốc độ thấp, gây mất sức lực cho tài xế.
- Nguyên nhân: Có thể xuất phát từ dầu trợ lực ở mức thấp, hỏng bơm trợ lực, hoặc thước lái hỏng.
- Giải pháp: Đưa xe đến Đại lý ủy quyền để kiểm tra và thực hiện các biện pháp khắc phục.
Tay Lái Trả Chậm:
-
- Dấu hiệu: Tay lái trả chậm, có thể kết hợp với tình trạng tay lái nặng.
- Nguyên nhân: Áp suất lốp thấp, góc đặt bánh xe không đúng, hỏng trục quay vô lăng, hoặc hệ thống trợ lực hoạt động kém.
- Giải pháp: Kiểm tra ngay để tránh tình trạng hỏng hóc lâu dài.
Vành Tay Lái Rơ (Rung Vô Lăng):
-
- Dấu hiệu: Độ trễ khi lái tăng lên, có thể gây rung vô lăng.
- Nguyên nhân: Mòn các khớp nối, khớp bẻ lái, trục trung gian, trục đăng lái, hoặc ổ bi đỡ truyền động và lốp.
- Giải pháp: Đưa xe đến đại lý ủy quyền để kiểm tra và thay thế các bộ phận cần thiết.
Tiếng Kêu ở Hệ Thống Lái khi Đánh Lái:
-
- Dấu hiệu: Tiếng kêu từ hệ thống lái, thường là dấu hiệu của thước lái hỏng.
- Nguyên nhân: Thiếu dầu trợ lực lái, khớp nối hoặc đăng lái bị rơ, bơm trợ lực hoạt động kém, hoặc trục quay vô lăng hỏng.
- Giải pháp: Kiểm tra và thay thế thước lái nếu cần thiết.
Thước Lái Chảy Dầu (Xe Trợ Lực Bằng Dầu Thủy Lực):
-
- Dấu hiệu: Dầu chảy từ phớt thước lái, có thể nhận biết qua chụp bụi ẩm dầu.
- Nguyên nhân: Phớt thước lái hỏng.
- Giải pháp: Kiểm tra kỹ lưỡng và thay thế phớt để tránh tình trạng nguy hiểm khi lái xe.
Cách xử lý thước lái bị trục trặc
Để khắc phục lỗi của thước lái ô tô, chúng ta cần thực hiện quy trình cân chỉnh thước lái. Điều này nên được thực hiện bởi các tư vấn viên giàu kinh nghiệm, tuy nhiên, bạn cũng có thể hiểu về các bước cơ bản để theo dõi quy trình này.
Cách 1: Cân chỉnh bằng thước kéo
- Nổ máy và đánh vô lăng về chính giữa để xe đi lên 1 đoạn và dừng lại.
- Một người kéo mép thước, đặt mép thước vào gai bánh xe không chạm gầm xe 1 đoạn khoảng 2 – 3cm.
- Đo trước và đo sau bánh, nếu chênh nhau 0 – 2.5 mm là khoảng cách tốt nhất.
- Nếu chênh hơn, chỉnh lại bằng cách nới ốc hãm rotuyn lái. Căn chỉnh cho đến khi xe đi thẳng và kiểm tra độ mòn lốp có đồng đều hay không.
Cách 2: Cân chỉnh bằng dây
- Khởi động xe và điều khiển vô lăng về vị trí chính.
- Cho xe đi thẳng và buộc dây vào sau xe, kéo qua bánh sau lên bánh trước.
- Dây nằm khoảng 2/3 từ dưới mặt đất tính lên nửa bánh.
- Kiểm tra bánh trước, chỉnh rotuyn lái nếu phía trước chạm dây (bánh qua phải) hoặc nếu phía sau chạm dây (bánh qua trái). Mỗi vòng quay rotuyn tương đương với 1.5 m và độ lệch bánh xe.
Bảo dưỡng thước lái ô tô giúp cân bằng bánh xe, đảm bảo trục lái thẳng với thước lái và tối ưu hóa sự phối hợp với hệ thống treo và truyền động. Điều này giúp xe vận hành an toàn và ổn định, đặc biệt là ở tốc độ cao. Cân chỉnh thước lái cũng giảm mài mòn vỏ xe do tạo ít bề mặt tiếp xúc với mặt đường.
Khi nào cần bảo dưỡng thước lái ô tô?
Thước lái ô tô cũng cần được bảo dưỡng thường xuyên như các bộ phận khác trên xe. Thông thường, bạn nên kiểm tra và bảo dưỡng thước lái ô tô định kỳ sau mỗi 6 – 12 tháng hoặc 8.000 km -10.000 km ghi trong sách hướng dẫn sử dụng của xe. Ngoài ra, nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào như tay lái rung lắc, tiếng kêu lớn hoặc khó khăn khi xoay tay lái, bạn cũng nên đưa xe đến cửa hàng sửa chữa để kiểm tra và bảo dưỡng thước lái.
Kết Luận
Trên đây là những thông tin cơ bản về thước lái ô tô, từ cấu tạo, nguyên lý hoạt động cho đến cách xử lý khi gặp sự cố. Thước lái là một trong những bộ phận quan trọng nhất của xe hơi, vì vậy chúng ta cần phải hiểu rõ về nó để có thể điều khiển xe an toàn và hiệu quả. Nếu gặp bất kỳ sự cố nào liên quan đến thước lái, hãy đưa xe đến cửa hàng sửa chữa để được kiểm tra và sửa chữa kịp thời. Chúc các bạn luôn an toàn khi lái xe!